ارتقاء کیفیت محیط شهری با استفاده از شاخص رنگ، نمونه موردی: میدان امام خمینی (ره) (توپخانه) تهران

فضای شهری به‌عنوان فضایی که انسان را در برگرفته، مهم‌ترین عامل و بستری برای تأثیرپذیری روی انسان‌ها است. رنگ‌هایی که در فضاهای معماری و شهری از قبیل بناها، نمای بیرونی و درونی و مبلمان شهری قرار دارند، جلوه‌های گوناگونی از رنگ‌ها را ایجاد و تأثیرات بنیادین و گوناگونی بر انسان م‌ی‌گذارند. عنصر رنگ از عناصر ویژه‌ای است که شناخت ویژگی‌ها، خصوصیات و تأثیرات آن بر انسان، راهی برای خلق محیط‌ها و فضاها ی شهری دلپذیر است. این مسأله زمانی اهمیت بیشتری می‌یابد که با در کنار هم قرار گرفتن نا هماهنگ بناها، برخورد سلیقه‌ای به این مقوله، استفاده از رنگ‌های ناموزون و عدم توجه به ویژگی‌های روانشناختی رنگ‌ها، فضاهایی را در شهرها ایجاد کرده است که نه تنها رنگ در شهرهای ما یاری رسان فضاهایمان نیست، بلکه خود به عاملی اغتشاش‌زا تبدیل شده است. هدف از این نوشتار واکاوی نقش و اهمیت رنگ در فضاهای عمومی جهت سنجش سطح رضایتمندی مردم از وضعیت رنگی این فضاهاست. با توجه به ای نکه مؤلفه‌های ذهنی کیفیت محیط رابطه مستقیمی با ادراک مردم از رنگ در فضاهای شهری دارند، پرسشنامه‌ای که توسط طیف لیکرات در راستای ارتباط این مؤلفه‌ها و ارتباطش با رنگ و شاخص‌های آن، تنظیم و در اختیار 329 نفر شرکت‌کننده قرارگرفته شد، مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت در تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS استفاده شد. درنتیجه میزان رضایتمندی مردم از چگونگی به‌کارگیری رنگ در فضای میدان امام خمینی (توپخانه)، به‌عنوان یکی از نقاط کلیدی و پرتردد شهر، موردبررسی قرار گرفت که این نتایج نشان می‌دهند که مردم از هماهنگی رنگ‌های غالب به‌کار رفته در نمای ساختمان‌های اطراف میدان و حوزه بلافصل آن (کرم، سفید و طوسی) رضایت دارند ولی از اغتشاش رنگی ایجاد شده به علت برخورد سلیقه‌ای در نحوه نصب و رنگ تابلو مغازه‌ها و عدم استفاده درست از رنگ و مصالح در کف‌سازی و مبلمان اظهار نارضایتی می‌کنند.